การนวดทุยหนา เป็นการปรับสมดุลลมปราณภายในร่างกาย เพื่อผ่อนคลายความเจ็บปวด และความเมื่อยล้า ลมปราณที่ติดขัด หรือเลือดที่หมุนเวียนไม่สะดวก

การนวดทุยหนา (Tuina) คำว่าทุย คือ การผลัก ส่วนคำว่า หนา คือ การหยิกกล้ามเนื้อ เป็นการใช้วิธีกด คลึง ดีด บีบ หรือกลิ้ง นวดลงบนจุดต่างๆ ของร่างกายตามแนวเส้นลมปราณหรือจุดฝังเข็ม เพื่อรักษาอาการทั้งในบริเวณที่เจาะจง และทำให้เลือดไหลเวียนไปส่วนต่างๆ ของร่างกายดีขึ้น จึงทำให้สุขภาพโดยรวมดีขึ้นอีกด้วย

พจ. รณกร โลหะฐานัส แพทย์จีนประจำศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ให้ความรู้ในบทความ การนวดทุยหนา ในเว็บไซต์มหาวิทยาลัยมหิดลว่า การนวดทุยหนา เป็นการปรับสมดุลลมปราณภายในร่างกาย เพื่อผ่อนคลายความเจ็บปวด และความเมื่อยล้า ลมปราณที่ติดขัด หรือเลือดที่หมุนเวียนไม่สะดวก การนวด จะนวดตามเส้นลมปราณ หรือจุดฝังเข็ม โดยการใช้ศอก มือ และส่วนต่าง ๆ ของมือแทนการใช้เข็ม

การรักษาด้วยวิธีนวดทุยหนา จะเน้นด้านเทคนิค ฝีมือการพลิกแพลง ใช้เทคนิคการนวดด้วยมือหลายรูปแบบในการรักษา เช่น การทุบ ตบ คลึงกล้ามเนื้อ กดจุด บีบ บิด โยก หมุน รวมไปถึงการจัดเส้นเอ็น กระดูก คลายประสาท กระตุ้นให้เลือดหมุนเวียน เลือดลมเดินสะดวก คลายเส้น ปรับสมดุลหยิน-หยาง รักษาโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ เป็นต้น ทั้งนี้ แพทย์ผู้ทำการนวดทุยหนาจะต้องมีทักษะและผ่านการฝึกอบรม การนวดทุยหนาจะใช้เวลาประมาณ 20– 30 นาที

ขั้นตอนในการนวดทุยหนา

ขั้นแรก นวดเพื่อกระตุ้น : เป็นการนวดเพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

ขั้นที่สอง นวดเพื่อปรับอวัยวะ : เป็นการนวดเพื่อปรับความสมดุลของอวัยวะ และอุณหภูมิในร่างกาย

ขั้นที่สาม นวดลงน้ำหนักในจุดที่เกิดความเจ็บปวดตามจุดต่าง ๆ : เพื่อกระตุ้นให้อวัยวะส่วนนั้น ๆ ทำงานได้เป็นปกติ การนวดในขั้นตอนนี้จะใช้แรงค่อนข้างมากและหวังผลในการรักษาเป็นสำคัญ มีทั้งการกด การดัด การตบ การกระตุก และการโยก

คำแนะนำการนวดทุยหนา ควรมารักษาต่อเนื่องสัปดาห์ละ 1 ครั้ง โดยจำนวนครั้งในการรักษาขึ้นอยู่กับแพทย์พิจารณา รับประทานอาหารมาก่อนอย่างน้อย 1-2 ชั่วโมง พักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง

ข้อห้ามและควรระวังสำหรับการนวดทุยหนา

• หญิงตั้งครรภ์ และผู้หญิงที่อยู่ในช่วงมีประจำเดือน
• ผู้ที่มีบาดแผลภายนอก แผลเปิด หรือแผลเป็นที่มีการ เปลี่ยนแปลงได้
• ผู้ที่มีการติดเชื้อ เช่น ตับอักเสบ หลอดเลือดอักเสบ
• ผู้ที่มีผิวหนังอักเสบ เพราะอาจทำให้อักเสบมากขึ้นได้
• ผู้ที่เพิ่งรับประทานอาหารอิ่มใหม่ๆ