ตอนนี้มีคำฮิตในจีนที่กำลังเป็นที่สนใจอย่างมาก คือคำว่า 'ชิงเหนียน หยางเหล่าย่วน' (青年养老院) ซึ่งเป็นคำที่แปลกประหลาด และสาเหตุที่ทำให้เกิดคำนี้ขึ้นมาก็แปลกประหลาด
คำว่า 'หยางเหล่าย่วน' (养老院) แปลว่าบ้านพักคนชรา แต่คำว่า 'ชิงเหนียน' (青年) แปลว่าวัยรุ่นหรือคนหนุ่มสาว คำถามก็คือ ทำไมคนหนุ่มสาวถึงต้องมีบ้านพักคนชรา?
จากการรายงานของสำนักข่าวเผิงไพ่ซินเหวิน (澎湃新闻) ระบุว่า ปีนี้ 'บ้านพักคนชราสำหรับคนหนุ่มสาว' กำลังได้รับความนิยม โดยเปิดให้บริการในเมืองเจิ้งโจว, มณฑลยูนนาน, เขตฉงชิ่ง, เมืองเหอเฟย และสถานที่อื่นๆ (จากการสืบค้นเพิ่มเติม ทำให้ทราบว่า ยังมีที่หนิงปอ, มณฑลเจ้อเจียง เฉพาะในยูนนาน มีทั้งที่เมืองต้าหลี่ เขตสิบสองปันนา)
แต่เรื่องนี้กลายเป็นประเด็นถกเถียงในทันที เพราะคนหนุ่มสาวเหล่านี้ยังไม่แก่ชรา แล้วจะข้าไปอยู่ในบ้านพักคนชราทำไม?
สื่อของจีนอีกรายคือ อีเถียว (一条) ได้ไปสำรวจบ้านพักคนยังไม่ชรา ที่หมู่บ้านโบราณหม่านติว ในเขตสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน (หมู่บ้านโบราณ ในมณฑลยูนนานมักเป็นที่นิยมของคนหนุ่มสาวที่ต้องการใช้ชีวิตแบบชิลๆ) พบว่า คนที่พักในบ้านพักคนชราที่ยังไม่ชรา แบ่งเป็นสองกลุ่ม คือ กลุ่มที่ทำงานฟรีแลนซ์ กับอีกกลุ่มคือคนหนุ่มสาวที่ทนไม่ไหวอีกแล้วกับชีวิตคนทำงานที่ต้องถูกบีบคั้นไม่มีวันจบสิ้น
นั่นคือ คนหนุ่มสาวต้องเผชิญกับการบีบคั้นและการแข่งขันที่แข่งกับตัวเองและแข่งกับคนอื่นไปเรื่อยๆ เรียกว่า 'เจวี่ยน' (卷) จนกระทั่งต้องยอมแพ้และขออยู่เฉยๆ เหมือนคนนอนแผ่หราไม่เอาการเอางานอีก เรียกว่า 'ถ่างผิง' (躺平) ทั้งสองปรากฏการณ์นี้เป็นเหมือนขั้วดำและขั้วขาวในสังคมคนหนุ่มสาวจีน
ลู่ไป่เค่อ เจ้าของบ้านพักคนไม่ชราที่ยูนนานเผยว่า เขาต้องเผชิญกับเสียงหัวเราะและคำถาม เช่น ผู้สูงอายุมักรู้สึกว่าคนหนุ่มสาวทำตัวเสียเวลาเปล่าๆ เพราะไม่ทำงาน ส่วนพวกคนวัยกลางคนบางคนรู้สึกว่าการส่วเสริมเรื่องนี้จะทำให้คนหนุ่มสาวขาดความรับผิดชอบต่อตนเองและครอบครัว และกลายเป็นปรสิตของสังคม
แต่เขาคิดว่าวัยรุ่นยุคนี้ตกอยู่ภายใต้ความกดดันมากเกินไปในยุคนี้ หลายๆ คนจมอยู่กับภาระจำนองบ้าน สินเชื่อรถยนต์ หรือค่าใช้จ่ายรายวัน ประชาชนจำเป็นต้องพักผ่อน คนหนุ่มสาวไม่เพียงแต่ต้องดิ้นรนเท่านั้น แต่ยังต้องมีชีวิตที่สมดุล และต้อง "นอนแผ่กรา" (หรือถ่างผิง) เพื่อพักผ่อนเมื่อควรจะต้องพัก ดังนั้นสโลแกนในภาษาอังกฤษของบ้านพักแห่งนี้คือ Please lie down
จากการรายงานของสำนักข่าวเผิงไพ่ซินเหวิน บ้านพักคนชราสำหรับคนหนุ่มสาวที่สิบสองปันนา ปัจจุบันมีผู้อยู่อาศัยถาวร 10 ถึง 15 คน ส่วนใหญ่เกิดในช่วงปี 1990 และยังมีบางคนที่เกิดในช่วงปี 2000 และ 1980 อีกด้วย
หากอยู่นอกฤดูท่องเที่ยวจะมีค่าใช้จ่ายประมาณ 1,500 หยวนต่อเดือน แต่เจ้าของสถานที่ยังจัดให้มี "อาสาสมัครแลกเปลี่ยน" โดยอาสาสมัครสามารถลงแรงทำความสะอาดเพื่อแลกเปลี่ยนเป็นค่าที่พักอีกด้วย
แต่ล่าสุด ตอนนี้ไม่ได้มีแค่บ้านพักคนไม่ชราในแบบบ้านพักจริงๆ เท่านั้น ยังมี ร้านกาแฟ โฮมสเตย์ ฟาร์ม และบาร์ทั่วประเทศ ปรับปรุงใหม่ในธีม 'บ้านพักคนชราคนหนุ่มสาว' เพื่อดึงดูดคนหนุ่มสาวที่อยากสัมผัสกับชีวิต 'วัยเกษียณ' ที่วันๆ มีแต่ชิลๆ กับการดื่ม การอ่าน การเล่น และการสันทนาการ ห่างไกลจาชีวิตการทำงานที่บ้าคลั่ง
บ้านพักคนหนุ่มสาวมีราคาบริการต่างๆ กันออกไป เช่น แห่งหนึ่งที่เมืองซูโจว คิดค่าบริการ 500 หยวนต่อสัปดาห์
เมื่อเร็วๆ นี้ ชายหนุ่มจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือของจีนที่เกิดในปี 1993 แบ่งปันชีวิตประจำวันของเขาในบ้านพักคนชราบนแพลตฟอร์มโซเชียล เขาบอกว่าราคา 1,700 หยวนต่อเดือน เขาสามารถพักห้องเตียงคู่ได้ มีคนทำความสะอาดบ้านเป็นประจำ เขาไม่ต้องกังวลเรื่องค่าไฟ ค่าน้ำ และอินเทอร์เน็ต และอาหารก็ค่อนข้างดี แม้ว่าจะดูเรียบง่าย แต่เขาก็พอใจ
เขาบอกว่าเขาเคยเปิดบริษัทและร้านค้ามาก่อน แต่ "สภาพแวดล้อมในปัจจุบันค่อนข้างย่ำแย่ และผมไม่สามารถหาเงินได้ จู่ๆ ก็คิดถึงการอยู่บ้านพักคนชราขึ้นมา"
ประสบการณ์ของชายหนุ่มคนนี้สะท้อนสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นกับเศรษฐกิจจีน นั่นคือการชลอตัวของธุรกิจต่างๆ จนทำเงินได้ยาก แต่ในเวลาเดียวกันภาคธุรกิจก็บีบคั้นพนักงานให้ทำงานอย่างถวายชีวิต ทำให้ในที่สุดคนหนุ่มสาวเลือกที่จะไม่ทำอะไรเลย และมุ่งสู่ 'บ้านพักคนไม่ชรา'
รายงานโดยทีมข่าวต่างประเทศ The Better
Photo - 青年养老院创办人Lu提供 via 美国之音