โรควูบ หมดสติ โรคร้ายที่น่ากลัว สัญญาณหนึ่งที่บ่งบอกว่าสุขภาพของคุณกำลังจะมีปัญหา อาการธรรมดาที่ไม่ควรปล่อยไว้ อันตรายถึงชีวิต
ภาวะวูบหมดสติ (Syncopal Attack) หรือ โรควูบ (Syncope) มาจาก 2 สาเหตุหลัก คือ อาการวูบเนื่องจากเลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ ทำให้สูญเสียการทรงตัวชั่วคราว จึงล้มลง แต่ไม่ใช่อาการโรคหัวใจ หรือเรียกง่ายๆว่า “เป็นลมทั่วไป” เนื่องจากร่างกายทนสภาพแวดล้อมไม่ได้ โดยมีสาเหตุจากความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ ยืนหรือนั่งนานเกินไปหรือเกิดจากปฏิกิริยาของระบบประสาท เช่น เห็นเลือด อยู่ในที่อับ จึงควรนอนราบกับพื้น เพื่อให้เลือดไปเลี้ยงสมองได้เพียงพอ
อีกกลุ่มคือ อาการวูบจากกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน และหลอดเลือดอุดตัน ทำให้ล้มลงได้ ถ้าเป็นในขณะที่นอนอยู่ก็อาจไหลตายได้ ขึ้นอยู่กับว่าเส้นเลือดที่เป็นใหญ่แค่ไหน และเป็นกี่เส้นพร้อมกัน หากเกิดอาการรุนแรง เพราะลิ่มเลือดอุดตันบริเวณเส้นเลือดที่ตีบ จะทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตายบางส่วน ขั้นหัวใจวาย ช็อก หรือหยุดเต้น ทำให้เสียชีวิตกะทันหันได้
อาการแสดงที่พบในขณะหมดสติ
- - เรียกไม่รู้สึกตัว
- - ล้มลงกับพื้น ทรงตัวไม่อยู่
- - เกร็งที่มือ, เท้า, ตาค้างชั่วขณะ
- - ปลายมือ ปลายเท้าเย็น, เหงื่อออกที่ใบหน้า, หน้าและริมฝีปากซีด
- - อุจจาระ และ ปัสสาวะราด
- - ผู้ป่วยจะจำเหตุการณ์ตอนหมดสติไม่ได้
- - ระยะเวลาการหมดสติ พบได้ตั้งแต่ 30 วินาที – 5 นาที ขึ้นอยู่กับสุขภาพและอายุของผู้ป่วย
- - ผู้ป่วยบางราย อาจมีอาการเตือนล่วงหน้าก่อนหมดสติ
- - อาการเตือนก่อนเกิด ภาวะวูบหมดสติ
ในผู้ป่วยบางราย อาจมีอาการ คลื่นไส้ อาเจียน มวนท้อง อยากถ่าย เหงื่อแตก ตัวเย็น ถ้าเกิดจากโรคหัวใจอาจมีใจสั่น หรืออาจไม่มีเตือนเลยก็ได้ ขณะหมดสติอาจมีอาการเกร็ง กระตุกได้ อาจทำให้สับสนกับโรคลมชัก
การรักษาอาการวูบจากกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน และหลอดเลือดอุดตัน จึงมีทั้งการทำบอลลูน หรือการขยายหลอดเลือดเดิมให้กว้างขึ้น การทำบายพาส คือ ต่อเส้นเลือดไปเชื่อมต่อ เส้นอื่นให้เลือดไหลเวียนได้ หรือใส่เส้นลวดขยายหลอดเลือด
ควรปฏิบัติตัวอย่างไร เมื่อกำลังจะเป็นลมหมดสติ
- รีบล้มตัวลงนอนทันที เพื่อให้หลอดเลือดไปเลี้ยงสมองได้มากขึ้น ป้องกันการบาดเจ็บ
- ถ้าขับรถอยู่ควรจอดทันที แล้วปรับที่นั่งให้อยู่ในท่านอนราบ
- ถ้าอยู่ในรถโดยสาร ควรหาที่นั่ง/นอนในรถ แจ้งคนรอบข้างว่ากำลังเป็นลม ไม่ควรรีบลงจากรถเพราะอาจหมดสติตรงทางลงทำให้เกิดอันตรายได้
ควรปฏิบัติตัวอย่างไรเมื่อพบเห็นคนเป็นลม
- ควรปฐมพยาบาลในเบื้องต้น
- ให้ผู้ป่วยนอนราบให้ได้มากที่สุด ป้องกันการบาดเจ็บจากการเป็นลม
- ไม่มุงดู เพื่อให้อากาศถ่ายเทสะดวก
- ตะแคงศีรษะไปด้านข้าง ป้องกันลิ้นตก
- ถ้ากำลังรับประทานอาหารอยู่ มีอาหารในปาก มีฟันปลอมอยู่ ควรใช้ผ้าล้วงเศษอาหารออกจากปาก และถอดฟันปลอมได้ ให้ช่วยถอดฟันปลอม
- เรียกรถฉุกเฉิน หรือนำส่งโรงพยาบาล