วุฒิสภาไทยนำเสนอแนวทางขับเคลื่อน "รัฐสภาโปร่งใส" ผ่าน 4 กลไกหลัก และโครงการเชิงรุกสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน ในเวทีประชุม APF และ PCAsia ที่สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
วุฒิสภาไทยเข้าร่วมการประชุมเชิงปฏิบัติการระดับภูมิภาค เรื่อง “Open and Responsive Parliament: Parliamentary Experiences” ณ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 2568ที่ผ่านมา ซึ่งจัดโดยสภาแห่งชาติ สปป.ลาว ร่วมกับ Assemblée Parlementaire de la Francophonie (APF) และศูนย์ฝึกอบรมรัฐสภาแห่งเอเชีย (PCAsia) เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์และแนวปฏิบัติในการสร้างรัฐสภาที่โปร่งใสและมีส่วนร่วมของประชาชน โดยมี นายสัญญา ประเสริฐ ประธานคณะกรรมาธิการการต่างประเทศ สภาแห่งชาติ สปป.ลาว เป็นประธานในพิธีเปิด และมีสมาชิกสภาและตัวแทนจากประเทศต่าง ๆ เข้าร่วมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ โดยวุฒิสภาไทยส่ง นายชิบ จิตนิยม สมาชิกวุฒิสภา และรองประธานคณะกรรมาธิการการต่างประเทศวุฒิสภา และนาย นรเศรษฐ์ ปรัชญากร ประธานคณะกรรมาธิการการพัฒนาการเมือง การมีส่วนร่วมของประชาชน สิทธิมนุษยชน สิทธิ เสรีภาพ และการคุ้มครองผู้บริโภค เป็นตัวแทนร่วมประชุม
โดยนายชิบ ได้นำเสนอแนวทางการดำเนินงานของ วุฒิสภาไทย ภายใต้รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 ที่กำหนดให้รัฐสภาเป็น “รัฐสภาที่เปิดเผยและรับผิดชอบต่อสังคม” ผ่านกลไกสำคัญ 4 ประการ ได้แก่
1. การประชุมเปิดเผยต่อสาธารณะ ประชาชนสามารถเข้าฟังในห้องประชุมรัฐสภา หรือผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เช่น สถานีวิทยุโทรทัศน์รัฐสภา YouTube และ Facebook
2. การรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนทุกภาคส่วน ก่อนตรากฎหมายต้องเปิดรับฟัง วิเคราะห์ผลกระทบ และเปิดเผยต่อสาธารณะ
3. สิทธิของประชาชนในการเสนอร่างกฎหมายและแก้ไขรัฐธรรมนูญ ประชาชนไม่น้อยกว่า 10,000 คนสามารถเสนอร่างกฎหมาย และไม่น้อยกว่า 50,000 คนสามารถเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญ
4. ความโปร่งใสผ่านการเปิดเผยข้อมูล (Open Data) วุฒิสภาเผยแพร่ข้อมูลการประชุม ผลการดำเนินงาน และงบประมาณ รวมถึงมีแอปพลิเคชัน “จันทรา” รับเรื่องร้องเรียนและข้อเสนอแนะจากประชาชน
นายชิบกล่าวอีกว่า วุฒิสภาไทยยังดำเนินโครงการเชิงรุกหลายโครงการ เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน อาทิ สมาชิกวุฒิสภาพบประชาชน รับฟังปัญหาและข้อเสนอจากพื้นที่ต่าง ๆ, โครงการเสริมสร้างผู้นำนักประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม ครอบคลุมภาคราชการ เอกชน วิชาการ และประชาชน, สัมมนาเครือข่ายผู้นำนักประชาธิปไตยระดับภูมิภาค เพื่อสร้างความร่วมมือและทบทวนบทบาทวุฒิสภา, สภาจำลองสัญจร เผยแพร่ความรู้ทางการเมืองแก่เยาวชน, รวมถึง OPEN Parliament Hackathon 2024 ที่เปิดข้อมูลรัฐสภาให้ประชาชนร่วมออกแบบระบบโปร่งใสด้วยเทคโนโลยี AI, Big Data และ Machine Learning พัฒนาระบบ Parliament Sandbox และ Open Parliament Workshop ให้เยาวชนมีส่วนร่วมออกแบบการเมืองและเรียนรู้สิทธิของตน
"สมาชิกวุฒิสภาชุดปัจจุบันของไทย มีจำนวน 200 คน มาจาก 20 กลุ่มอาชีพ ครอบคลุมทุกภาคส่วนของสังคม ตั้งแต่ภาคราชการ การศึกษา สาธารณสุข เกษตรกรรม SME สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ ชาติพันธุ์ และสื่อมวลชน ซึ่งสะท้อนหลักการ การมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างแท้จริง ในประเด็นเรื่องความโปร่งใสวุฒิสภาไทยก็มุ่งมั่นทำงานด้วยความโปร่งใส เปิดเผย และตอบสนองต่อประชาชนในทุกมิติ เพื่อให้รัฐสภาเป็นสถาบันที่ประชาชนเชื่อมั่น และมีส่วนร่วมในการพัฒนาประชาธิปไตยอย่างยั่งยืน" นายชิบกล่าว
